تبدیل غیر هم مرکز پلی اتیلن

تبدیل غیر هم‌مرکز پلی‌اتیلن (Eccentric Reducer) یکی از اتصالات کلیدی در شبکه‌های لوله‌کشی پلی‌اتیلن است که هنگام کاهش قطر لوله یا اتصال به سایز کوچک‌تر، هم‌زمان تراز یک سمت لوله را حفظ می‌کند تا از تشکیل حباب هوا، ضربه قوچ و ناپایداری جریان جلوگیری شود.

تبدیل غیر هم‌مرکز پلی‌اتیلن چیست؟

تبدیل غیر هم‌مرکز قطعه‌ای است با دو دهانه‌ی هم‌محور اما با مرکزهای متفاوت؛ به‌طوری‌که یک سمت اتصال «صاف» می‌ماند. این قطعه در خطوطی که لازم است ارتفاع پایین لوله (B.O.P) در یک تراز ثابت باقی بماند استفاده می‌شود. نتیجه‌ی این طراحی، حذف فضای گیرانداز هوا و کاهش آشفتگی جریان در تغییر قطر است.

نحوه عملکرد و تفاوت با تبدیل هم‌مرکز

• در تبدیل غیر هم‌مرکز، تغییر قطر در سمت بالای مسیر جریان رخ می‌دهد و سمت پایین اتصال هم‌سطح نگه داشته می‌شود؛ اختلاف ارتفاع پله‌ای که مشاهده می‌شود دقیقاً برابر اختلاف قطر دو لوله است.
• بر خلاف تبدیل هم‌مرکز (Concentric) که مخروطی و کاملاً هم‌محور است، نوع غیر هم‌مرکز دارای یک وجه تخت برای هم‌راستاسازی با خط لوله است.
• در بخش مکش پمپ‌ها، استفاده از تبدیل غیر هم‌مرکز برای جلوگیری از تجمع هوا در لوله و ورود آن به پروانه پمپ توصیه می‌شود که به‌طور مستقیم از کاویتاسیون و لرزش جلوگیری می‌کند.

مزایا و موارد استفاده

• حفظ تراز کف لوله و جلوگیری از تشکیل حباب در خطوط افقی و مکش پمپ‌ها
• کاهش افت‌های موضعی ناشی از آشفتگی جریان در محل تغییر قطر
• مناسب برای شبکه‌های انتقال آب، فاضلاب، آبیاری، صنایع معدن و فرآیندی
• سازگار با نصب‌های زیرزمینی به دلیل انعطاف‌پذیری و مقاومت بالای پلی‌اتیلن در برابر ضربه و خوردگی

روش‌های اتصال و نصب صحیح

• جوش لب‌به‌لب (Butt Fusion): روش مرسوم برای تبدیل‌های تزریقی HDPE. سطوح باید تمیز، هم‌محور و بدون اکسید باشد؛ فشار و دمای جوش طبق ضخامت دیواره (SDR) تنظیم شود.
• جهت‌گیری نسبت به جریان: وجه تخت تبدیل در راستایی قرار گیرد که سطح پایین لوله هم‌سطح باقی بماند تا فضای گیرانداز هوا در بالا شکل نگیرد.
• فاصله تا پمپ: در مکش پمپ‌ها، تبدیل تا حد امکان نزدیک به فلنج مکش نصب شود و از زانویی‌های تند پیش از پمپ پرهیز گردد.
• کنترل کیفیت جوش: یکنواختی دُم‌جوش، هم‌محوری، و عدم پله در انتقال از لوله به تبدیل بررسی و سپس تست هیدرواستاتیک انجام شود.

راهنمای انتخاب فنی

• گرید مواد: PE100 به‌دلیل مقاومت مکانیکی بالاتر نسبت به PE80 در فشارهای بالاتر توصیه می‌شود.
• کلاس فشاری/SDR: هماهنگی فشار اسمی (PN) و SDR تبدیل با لوله الزامی است تا از ایجاد پله و تمرکز تنش در محل جوش جلوگیری شود.
• شرایط سیال و دما: برای آب شرب، فاضلاب و سیالات صنعتی غیرخورنده مناسب است. برای دماهای بالا ضرایب کاهش فشار لحاظ شود.

جدول راهنمای سریع انتخاب کلاس فشاری

گرید مواد	SDR پیشنهادی	فشار اسمی (تقریبی)	روش اتصال پیشنهادی	کاربرد نمونه
PE100	SDR11	PN16	جوش لب‌به‌لب	آب‌رسانی شهری/صنعتی
PE100	SDR17	PN10	جوش لب‌به‌لب	آبیاری و خطوط ثقلی-فشاری
PE80	SDR11	PN12.5	جوش لب‌به‌لب	آبیاری سبک و فرعی
PE100	SDR9	PN20	جوش لب‌به‌لب	مکش/دهش پمپ و فشارهای بالاتر

نکته: در هر پروژه، مشخصات سازنده و نقشه‌های اجرایی معیار نهایی هستند؛ جدول بالا راهنمای انتخاب اولیه است.

ابعاد سنجی: L1، Lt و L2

تبدیل غیر هم‌مرکز پلی‌اتیلن سه طول مرجع دارد:

• Lt: طول کل تبدیل
• L1: طول بخش دهانه بزرگ‌تر
• L2: طول بخش دهانه کوچک‌تر
  این سه پارامتر برای اطمینان از هم‌محوری، برنامه‌ریزی فضای نصب و کنترل کیفیت در زمان تحویل قطعه استفاده می‌شوند.

جدول سایزهای نامی تبدیل غیر هم‌مرکز پلی‌اتیلن (میلی‌متر)

سایز نامی	Lt	L2	L1
50×90	150	35	50
63×90	150	35	50
75×90	150	35	50
50×110	150	35	50
63×110	150	35	50
75×110	150	35	50
90×110	150	35	50
63×125	150	35	50
75×125	150	35	50
90×125	150	35	50
110×125	150	35	50
90×160	180	35	50
110×160	180	35	50
125×160	180	35	50
140×160	180	35	50
90×180	180	35	50
110×180	180	35	50
125×180	180	35	50
140×180	180	35	50
160×180	180	35	50
110×200	185	40	50
125×200	185	40	50
140×200	185	40	50
160×200	185	40	50
180×200	185	40	50
110×225	185	40	50
125×225	185	40	50
140×225	185	40	50
160×225	185	40	50
180×225	185	40	50
200×225	185	40	50
140×250	185	40	50
160×250	205	40	50
180×250	205	40	50
200×250	205	40	50
225×250	205	40	50
200×315	220	40	50
225×315	220	40	50
250×315	220	40	50
200×355	220	40	50
225×355	220	40	50
250×355	220	40	50
315×355	220	40	50
200×400	220	40	50
225×400	220	40	50
250×400	220	40	50
315×400	220	40	50
355×400	220	40	50

خطاهای رایج و راهکارها

• عدم تطابق PN و SDR تبدیل با لوله: موجب پله و تمرکز تنش در جوش می‌شود؛ هم‌رده انتخاب کنید.
• هم‌محور نبودن هنگام جوش: سبب بی‌نظمی جریان و افت بیشتر؛ فیکسچر تراز و کنترل دُم‌جوش ضروری است.
• جهت‌گیری نادرست تبدیل: می‌تواند فضای گیرانداز هوا ایجاد کند؛ سمت تخت را طوری قرار دهید که کف لوله هم‌سطح بماند.
• بی‌توجهی به شرایط دمایی: در هوای سرد یا گرم، پارامترهای جوش و زمان خنک‌کاری را اصلاح کنید.

تمام بها تأمین‌کننده‌ی انواع اتصالات پلی‌اتیلن از جمله تبدیل غیر هم‌مرکز در گریدهای PE80 و PE100 و کلاس‌های فشاری متنوع است. این مجموعه ضمن ارائه‌ی مشاوره‌ی فنی در انتخاب سایز، SDR و روش نصب، امکان تأمین سفارشی مطابق نقشه‌ی پروژه و کنترل کیفیت ابعادی (L1، L2، Lt) را فراهم می‌کند. توجه داشته باشید تمام بها تنها یکی از فروشندگان این برند در بازار است و انحصاری در فروش ندارد.