Elektrofüzyon manşon, basınçlı akışkan hatlarında polietilen boruların birleştirilmesinde en güven veren yöntemlerden biridir; soketin iç duvarına yerleştirilmiş metal rezistansların kaynatılmasıyla boru ve bağlantı o denli bütünleşir ki, birleşim hattının dayanımı fiilen boru gövdesine yaklaşır. Bu teknoloji, yer sarsıntılarına ve sıcaklık değişimlerine dayanım gerektiren hassas kentsel ve endüstriyel gaz-su şebekelerinde başvuru standardı kabul edilir. Aşağıda ürünün teknik, standart ve uygulama boyutlarını kapsamlı biçimde inceliyoruz.
Yapı ve Çalışma Prensipleri
Elektrofüzyon manşon, içinde elektrik direnç sargıları (ısıtma bobinleri) bulunan yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) gövdeden oluşur. Borular manşonun iki tarafına yerleştirilip kelepçeyle sabitlendikten sonra bobinlere kontrollü elektrik akımı uygulanır; enerji saniyeler içinde ısıya dönüşür ve soketin iç yüzeyi ile borunun dış yüzeyi—her ikisi de polietilendir—yumuşama noktasına ulaşır. Üniform basınç ve ısının sürdürülmesi “füzyon bölgesi”ni oluşturur; soğuma sonrası homojen, dikişsiz bir birleşim meydana gelir.
Teknik ve İşletme Avantajları
- 16 bar üzerindeki çalışma basınçlarında, aşındırıcı veya partiküllü akışkanlarda dahi mutlak sızdırmazlık.
- Mekanik bütünlük; birleşim noktasındaki çekme ve eğilme dayanımı, ana boruya pratikte yaklaşır.
- Gaz sızıntısına karşı emniyet; bu yöntemin IGS, ISO 4437-4 ve EN 1555 gaz bölümlerinde zorunlu tutulmasının başlıca nedeni.
- Çalışma alanı ihtiyacının azalması; alın kaynağının aksine uzun boru yerleşimine veya geniş manevra alanına gerek yoktur.
- İzlenebilirlik; modern manşonların çoğunda parti verisi, operatör numarası ve kaynak parametrelerini kaydeden barkod veya RFID bulunur.
Ana Standartlar ve Onaylar
- ISO 21307: Elektrofüzyon kaynağında üç prosedür (standart basınç ve zaman).
- ISO 4427-3 / ISO 4437-3: Su ve gaz için polietilen bağlantı parçaları gereklilikleri.
- EN 12201-3: Avrupa’da basınçlı su temin sistemlerinin uygulama şartnameleri.
- ASTM F1055: Kuzey Amerika pazarında elektrofüzyon birleştirme test yöntemi.
Tablo 1 – Elektrofüzyon Manşonların Yaygın Boyut Aralığı ve Nominal Basınç
| Dış çap (mm) | SDR 11 – Çalışma basıncı 16 bar | SDR 17 – Çalışma basıncı 10 bar | SDR 21 – Çalışma basıncı 6 bar |
|---|---|---|---|
| 20–63 | ● | ● | ● |
| 75–110 | ● | ● | ● |
| 125–180 | ● | ● | ○ |
| 200–315 | ● | ○ | ○ |
| 355–400 | ○ | ○ | ○ |
● = stokta ○ = siparişe özel / sınırlı
Diğer Birleştirme Yöntemleriyle Karşılaştırma
Uygulama hızının ve güvenliğin öncelik olduğu projelerde, birleştirme yöntemi seçimi belirleyicidir.
Tablo 2 – PE Boru Birleştirme Yöntemlerinin Karşılaştırmalı Değerlendirmesi
| Kriter → Yöntem ↓ | Elektrofüzyon | Alın kaynağı | Dişli/Flanşlı | Mekanik manşon |
|---|---|---|---|---|
| Montaj süresi | Kısa | Orta | Uzun | Kısa |
| Gerekli ekipman | Orta | Hacimli | Hafif | Hafif |
| Maksimum basınç | Çok yüksek | Çok yüksek | Orta | Düşük–orta |
| Operatör hatasına duyarlılık | Düşük | Yüksek | Orta | Orta |
| Çalışma alanı ihtiyacı | Az | Fazla | Fazla | Az |
| Toplam uygulama maliyeti | Orta | Orta | Yüksek | Orta |
Uygulamalı Montaj ve Kalite Kontrol Rehberi
- Yüzey hazırlığı: Otomatik kazıyıcı ile boru yüzeyinden 0.2–0.3 mm kaldırarak oksit tabakasını ve kirleri giderin.
- Son temizlik: %99 izopropil alkol ve tüy bırakmayan bez ile yüzeyi yağdan arındırın; aromatik çözücüler kullanmayın.
- Boru derecelendirmesi: Halka mastar ile çapın SDR standardına uygunluğunu doğrulayın.
- Kaynak parametreleri: Gerilim (genellikle 40 V) ve süre (çapa bağlı; 30 saniye–8 dakika) üretici veri sayfasına göre uygulanmalıdır.
- Ortam sıcaklığı kontrolü: 250 mm üzeri çaplarda, 5–30 °C’de kaynak önerilir; soğuk havada soket çevresine geçici ısı yalıtımı sarın.
- Soğutma süresi: Soğutma tamamlanana kadar manşonu hareket ettirmeyin (genellikle kaynak süresinin iki katı).
- Basınç testi: En az işletme basıncının 1.5 katı ve 30 dakika; %2’den fazla basınç düşümü kabul edilmez.
Bakım ve Periyodik Muayene
- Gaz hatları için her altı ayda bir gözle muayene: çatlak, renk değişimi veya bobin telinde hafif pas, değişim işaretidir.
- Basınç izleme: İşletme basıncını dijital kayıt cihazlarıyla izleyin; ani dalgalanmalar ikincil sızıntı veya hasarlı manşon göstergesi olabilir.
- 315 mm üzeri çaplarda ultrasonik test: malzeme içinde yetersiz füzyonu belirler.
Fiyatı Etkileyen Faktörler
- Çap ve SDR: Çap büyüdükçe ve SDR azaldıkça (daha kalın et kalınlığı) sarf malzemesi ve bobin gücü üstel olarak artar.
- Basınç sınıfı: Gaz manşonları (sarı) genelde su tiplerine (mavi/siyah) göre daha yüksek üretim maliyetine sahiptir.
- İzlenebilirlik teknolojisi: RFID ve uygunluk etiketi nihai fiyata eklenir.
- Ülke veya hammadde kalitesi: MRS 10 sınıflandırmalı PE100+ reçinesi başlıca maliyet unsurudur.
Geniş Uygulamalar
- Doğal gaz ve LPG şehir şebekeleri
- İçme ve endüstriyel su taşıma/dağıtım hatları
- Madencilik ve denizcilikte hidro-besleme sistemleri
- Kimya ve petrokimya proses üniteleri
- Rafinerilerde yangın suyu sistemleri
- Asidik veya tuzlu atık suyun drenajı ve transferi
Tamam Baha Özel Paragrafı
İran pazarındaki güvenilir elektrofüzyon manşon distribütörlerinden biri olan Tamam Baha, müteahhitler ve sanayi için geniş ebat ve basınç sınıfı yelpazesini ürün orijinallik garantisiyle sunar; İran ve bölge genelinde hızlı teslimat, sürekli parça tedariki ve satın alma öncesi teknik danışmanlık, öne çıkan hizmetleri arasındadır.
