اتصالات سفارشی پلی اتیلن دامنه‌ای گسترده از قطعات مهندسی-محور را شامل میشود که برای پوشش نیازهای ویژه در خطوط لوله طراحی و ساخته می‌شوند؛ نیازهایی فراتر از آنچه اتصالات استاندارد تزریقی به‌صورت آماده در بازار ارائه میکند. این گروه از اتصالات با نام‌های دیگری همچون «اتصالات دست‌ساز پلی اتیلن»، «اتصالات مایتری» یا «اتصالات ماشینکاری پلی اتیلن» نیز شناخته می‌شوند و ماهیتشان بر پایه جوش لب به لب (Butt Fusion) قطعات برش‌خورده لوله‌های HDPE گرید PE100 یا PE80 است. در ادامه، با رویکردی جامع و مبتنی بر الگوریتم‌های به‌روز سئو، همه جنبه‌های فنی، کاربردی و اقتصادی این اتصالات تشریح میشود تا مرجعی کامل برای مهندسان و پیمانکاران باشد.
دلایل برتری اتصالات سفارشی نسبت به گزینه‌های استاندارد
-
طراحی بدون سقف محدوده: هر قطر، زاویه، ضخامت یا آرایش اتصال در صورت وجود فایل مهندسی یا حتی یک اسکچ ساده قابل تولید است؛ بنابراین مسیرهای لوله‌کشی با خم‌های ۲۷°، ۳۳° یا هر زاویه غیرمتعارف به‌راحتی مهار میشود.
-
بهینه‌سازی هزینه در سایزهای بزرگ: برای قطرهای بالاتر از حدود ۴۰۰ میلی‌متر، هزینه قالب تزریق آن‌چنان بالاست که ساخت سفارشی نه‌تنها ارزان‌تر که در بسیاری موارد تنها گزینه ممکن است.
-
یکپارچگی متریال با خط اصلی: با استفاده از همان لوله‌ای که قرار است در شبکه کار شود (معمولاً PE100–RC)، یکنواختی خواص مکانیکی، مدول الاستیسیته و نرخ رشد ترک تضمین میشود.
-
مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی: HDPE ذاتاً در برابر آب نمک، اسیدهای معدنی رقیق، بازها و طیف وسیعی از محلول‌های شیمیایی پایدار است؛ مزیتی که در فلزات نیازمند پوشش‌های ضدخوردگی پرهزینه است.
-
وزن پایین و سهولت حمل و نصب: چگالی حدود 0.95 g/cm³ موجب میشود حتی در سایزهای بالای ۱ متر، عملیات جابه‌جایی با جرثقیل‌های سبک‌تر انجام شود و هزینه لاینیج (Lining) یا هوک-آپ به حداقل برسد.
مراحل مهندسی، ساخت و کنترل کیفیت
- جمع‌آوری داده‌های پروژه
نقشه ایزو (Isometric) خط، فشار طراحی، دمای سیال، قطر خارجی (OD) و کلاس فشاری (PN) مبنای طراحی است. - طراحی سه‌بعدی و شبیه‌سازی تنش
نرم‌افزارهایی مانند CAESAR II یا SolidWorks Simulation تنش‌های نقطه جوش و تمرکز تنش در ناحیه تغییر مقطع را ارزیابی می‌کنند. - برش و ماشینکاری
برش دقیق با CNC یا اره نواری زاویه‌بر انجام میشود؛ دقت زاویه ±0.25° برای جلوگیری از دهانه (Gap) بیش از 0.5 میلی‌متر در سطح جوش استاندارد است. - جوش لب به لب
- دمای هیتر: 210–225 °C
- فشار اولیه (Bead Upset): 0.15–0.30 MPa بسته به قطر و SDR
- زمان خنک‌سازی: 10–12 ثانیه به ازای هر میلی‌متر ضخامت دیواره
مهر تأیید جوشکار دارای سطح ۲ اتحادیه جوش پلیمر شرط نخست پذیرش است.
- آزمون‌های غیرمخرب و مخرب
- کنترل بصری (Visual) برای اطمینان از یکنواختی Bead
- تست اولتراسونیک یا X-Ray در پروژه‌های حساس نفت و گاز
- تست هیدرواستاتیک 1.5 برابر فشار کاری به مدت 1 ساعت
- صدور گواهینامه کیفیت (QC Certificate)
شامل گزارش مواد اولیه، پارامترهای جوش و نتایج آزمون‌ها است که باید به همراه قطعه تحویل کارفرما شود.
جدول ۱ – مقایسه فنی و اقتصادی دو رویکرد اتصال در پروژه‌های لوله‌کشی
| شاخص | اتصالات تزریقی | اتصالات سفارشی |
|---|---|---|
| سقف قطر متداول | تا 315 میلی‌متر (موضعی 500) | تا 1200 میلی‌متر و بالاتر |
| زوایای در دسترس | 45° و 90° | 5° تا 90° به‌دلخواه |
| سرمایه اولیه ابزار | بالا (قالب فلزی) | پایین (دستگاه جوش مشترک) |
| نرخ تولید (pcs/h) | بسیار بالا | محدود به چند قطعه در روز |
| وزن واحد در سایز بزرگ | سنگین | سبک‌تر (ضخامت بهینه) |
| قابلیت ردیابی جوش | ندارد | دارد (Data Logger) |
طیف کامل انواع اتصالات سفارشی
- زانوهای مهندسی ۸° تا ۹۰°، با ضخامت تقویتی در پاشنه برای فشارهای بالاتر از PN25.
- سه‌راهی و چهارراهی ترکیبی با امکان ورودی و خروجی غیرهم‌محور (Offset) و انشعابات چندقطری؛ اغلب در کلکتورهای تزریق مواد شیمیایی یا سیستم‌های لوله‌کشی کمپکت پالایشگاه‌ها استفاده میشود.
- تبدیل‌های هم‌مرکز و غیرهم‌مرکز (Concentric/Eccentric Reducer) برای مدیریت سرعت سیال و جلوگیری از کاویتاسیون؛ در خطوط کشش ثقلی فاضلاب، نوع غیرهم‌مرکز گزینه استاندارد است.
- منیفولد چندراهه (Header) تا قطر مادر 1000 میلی‌متر با انشعاب‌های 63 تا 225 میلی‌متر، مناسب سیستم‌های آبیاری قطرهای با دبی بالا.
- اتصالات تخصصی ضدسایش که در سطح داخلی با لایه کامپوزیت UHMW-PE یا سرامیک پلیمر تقویت می‌شوند تا در انتقال دوغاب‌های معدنی مقاومت سایشی افزایش یابد.
کاربردهای کلیدی در صنایع
آب و فاضلاب شهری
اتصالات سفارشی امکان چرخش دقیق خطوط در خیابان‌های پرتقاطع را فراهم کرده و با حذف فلنچ‌های اضافی، هزینه نهایی را تا ۱۲ ٪ کاهش میدهد.
خطوط نفت و گاز
در مناطق خورنده مثل مزارع گازی ترش یا خطوط انتقال نفت تر آلوده به H₂S، HDPE به انتخاب نخست برای اسپول‌های کوتاه بدل شده است. زانوهای سفارشی با استفاده از PE100-RC دوام ۵۰ سالۀ پیش‌بینی‌شده خط را تضمین میکند.
تصفیه‌خانه‌های شیمیایی
در تماس با محلول‌های نظیر NaOH 50٪ یا HCl 30٪، اتصالات فلزی نیازمند آستردوپلیکسی یا پوشش اپوکسی پرهزینه هستند؛ درحالی‌که اتصالات مایتری پلی اتیلن بدون پوشش اضافی دوام می‌آورند.
کشاورزی و آبیاری هوشمند
منیفولدهای سفارشی با ۸ تا ۱۲ خروجی، زمان اجرا را به‌طور محسوسی کم کرده و به دلیل وزن پایین، نصب در مزارع شیب‌دار را ساده می‌سازد.
آزمون‌های کنترل کیفیت متداول
| آزمون | استاندارد مرجع | معیار قبولی | بازه زمانی اجرا |
|---|---|---|---|
| هیدرواستاتیک 1.5×PN | ISO 1167 | عدم افت فشار >5٪ طی 60 دقیقه | پس از ساخت |
| آزمون کشش برشی جوش | DVS 2203-2 | تنش تسلیم ≥90 ٪ ماده پایه | هر 200 متر جوش |
| اولتراسونیک phased-array | ISO 19232 | عدم وجود حفره >1 mm | در خطوط حساس |
| بازبینی چشمی Bead | ISO 21307 | ارتفاع Bead یکنواخت و بدون بریدگی | تمامی اتصالات |
نکات کلیدی نصب، بهره‌برداری و نگهداری
- پشتیبانی مکانیکی مناسب: زیر اتصال باید با بستر شنی دانه بندی شده کلاس B (粒径 < 10 میلی‌متر) پر شود تا از نقاط تنش موضعی جلوگیری گردد.
- جلوگیری از تنش حرارتی: در مناطق با دامنه دمایی بالا، طول مفصل آزاد (Expansion Loop) یا استفاده از اتصالات انعطاف‌پذیر HDPE-RTP پیشنهاد میشود.
- بازرسی دوره‌ای: مشاهده تغییر شکل ظاهری، زنگ‌زدگی بست‌های فلزی یا نشتی در درز جوش نشانه‌های اولیه خرابی است؛ رفع سریع مانع انتشار ترک تنشی (SCG) میشود.
- اتصال به فلز: در مواقع ناگزیر، از فلنج‌های آلومینیوم-برنز یا استنلس استیل با روکش پلی اتیلن به‌صورت Long Neck استفاده کنید تا پدیده گالوانیک حذف شود.
برآورد هزینه و زمان‌بندی
قیمت تمام‌شده اتصالات سفارشی تابعی از وزن مواد اولیه، تعداد جوش و میزان ماشینکاری است. برای زانوی 630 × SDR17 با زاویه 60°، سهم مواد حدود 70 ٪ کل هزینه و زمان ساخت معمولاً ۳ تا ۵ روز کاری است. در پروژه‌های EPC با مسیر بحرانی (Critical Path)، سفارش دست‌کم دو هفته قبل از نیاز نصب، ریسک تأخیر را به حداقل می‌رساند.
نقش «تمام بها» در تأمین اتصالات سفارشی
مجموعه تمام بها با در اختیار داشتن بانک جامعی از لوله‌های PE100 و کارگاه جوش اتوماتیک CNC، امکان طراحی، ساخت و تحویل انواع اتصالات سفارشی پلی اتیلن را مطابق استاندارد ISO 4427 فراهم کرده و در کنار تأمین دیگر برندهای بازار، به‌عنوان یکی از فروشندگان اصلی، خدمات مشاوره فنی، تهیه نقشه کارگاهی و پشتیبانی نصب در محل را ارائه میدهد. برای استعلام قیمت و برنامه تحویل، کافی است قطر، زاویه و کلاس فشاری موردنیاز خود را به کارشناسان این مجموعه اعلام کنید تا ظرف ۲۴ ساعت پیش‌فاکتور و دیتاشیت فنی دریافت نمایید.
پرسش و پاسخ:
چطور سایز یا زاویه مناسب اتصال سفارشی را انتخاب کنم؟
کافی است قطر، زاویه یا نقشه ایزومتریک خط لوله را برای واحد فنی ما بفرستید؛ در کمتر از یک روز کاری بهینهترین گزینه طراحی و اعلام میشود.
چرا اتصالات سفارشی پلیاتیلن تمام بها نسبت به اتصالات استاندارد تزریقی مقرونبهصرفهتر است؟
در قطرهای بزرگ هزینه قالب تزریق حذف میشود و از همان لوله اصلی پروژه استفاده میکنیم؛ بنابراین قیمت تمام-شده و ضایعات مواد به حداقل میرسد.
آیا تمام بها محصولات سفارشی را به سراسر ایران ارسال میکند؟
بله، شبکه توزیع تمام بها تمامی استانها را پوشش میدهد و سفارش شما را مستقیماً در محل پروژه تحویل میدهد.
حداقل تعداد سفارش برای تولید یک اتصال سفارشی چقدر است؟
حتی برای یک قطعه هم سفارش پذیرفته میشود؛ تولید ما بر اساس نیاز پروژه شما مقیاسپذیر است.
