Polietilen halka, polietilen boruların flanşlı bağlantısında temel bir bileşendir; boyut, basınç sınıfı (PN) ve montaj yönteminin doğru seçimi, hattın sızdırmazlığını, dayanımını ve güvenliğini doğrudan etkiler. Bu kılavuzda D, d3, d2, K ve T gibi teknik kavramları netleştiriyor, PN10 ile PN16 arasındaki farkı açıklıyor, boyut tabloları veriyor ve profesyonel seçim ile montaj ipuçlarını gözden geçiriyoruz.
Polietilen Halka İşaretleme ve Terimlerin Tanımı
D: Halkanın toplam dış çapı (mm)
d3: Halkanın toplam iç çapı (mm)
d2: Halkadaki cıvata deliklerinin çapı (mm)
K: Cıvata dairesi (PCD) – karşılıklı iki deliğin merkez-merkez mesafesi (mm)
T: Halka kalınlığı (mm)
Cıvata sayısı: İki flanşı birleştirmek için gereken delik/cıvata adedi
Not: K ve d2’nin doğru seçimi, eş sınıf flanşla tam örtüşme sağlayarak gerilme düzensizliği ve sızıntıyı önler.
PN10 ve PN16 Polietilen Halka Farkı
Kullanım: PN10 genellikle düşük basınçlı su ve atıksu şebekeleri ile düşük darbe (water hammer) olan hatlar içindir; PN16 ise daha yüksek basınçlı hatlar veya daha şiddetli geçiş koşulları içindir.
Boyut ve dayanım: Birçok ebatta PN16’da T ve bazen d2 ile K daha büyüktür; bu da çekme kapasitesini ve sıkma torku dayanımını artırır.
Uyumluluk: Halka, karşılık gelen flanş sınıfı, conta tipi ve cıvata sınıfı (örn. 8.8 sınıfı) ile uyumlu olmalıdır.
PN10 Polietilen Halka Boyut Tablosu
Birimler: milimetre
| Anma çapı | D | d3 | K | d2 | Cıvata sayısı | T |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 63 | 165 | 78 | 125 | 18 | 4 | 18 |
| 75 | 185 | 92 | 145 | 18 | 4 | 18 |
| 90 | 200 | 108 | 160 | 18 | 8 | 20 |
| 110 | 220 | 128 | 180 | 18 | 8 | 20 |
| 125 | 250 | 135 | 210 | 18 | 8 | 22 |
| 160 | 285 | 178 | 240 | 22 | 8 | 25 |
| 180 | 285 | 188 | 240 | 22 | 8 | 25 |
| 200 | 344 | 235 | 295 | 22 | 8 | 28 |
| 225 | 344 | 238 | 295 | 22 | 8 | 28 |
| 250 | 410 | 288 | 350 | 22 | 12 | 30 |
| 315 | 455 | 338 | 400 | 22 | 12 | 35 |
| 355 | 505 | 312 | 460 | 26 | 16 | 35 |
| 400 | 565 | 352 | 515 | 30 | 16 | 40 |
PN16 Polietilen Halka Boyut Tablosu
Birimler: milimetre
| Anma çapı | D | d3 | K | d2 | Cıvata sayısı | T |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 63 | 165 | 78 | 125 | 18 | 4 | 18 |
| 75 | 185 | 92 | 145 | 18 | 4 | 18 |
| 90 | 200 | 108 | 160 | 18 | 8 | 20 |
| 110 | 220 | 128 | 180 | 18 | 8 | 20 |
| 125 | 250 | 135 | 210 | 18 | 8 | 22 |
| 160 | 285 | 178 | 240 | 22 | 8 | 25 |
| 180 | 285 | 188 | 240 | 22 | 8 | 25 |
| 200 | 344 | 235 | 295 | 26 | 12 | 28 |
| 225 | 344 | 238 | 295 | 26 | 12 | 28 |
| 250 | 410 | 288 | 355 | 26 | 12 | 30 |
| 315 | 455 | 338 | 410 | 26 | 12 | 35 |
Malzeme, Kaplama ve Yaygın Standartlar
Yaygın halka malzemesi: Uygun dayanımlı karbon çeliği (ham, epoksi boyalı veya korozyona karşı sıcak daldırma galvanizli).
Conta (gasket): İçme suyu için genellikle EPDM; hidrokarbonlar için NBR; daha yüksek sıcaklık/basınçta grafit veya PTFE seçenekleri.
Boyutsal uyum: Yaygın flanş standartları ve delik dizilimiyle uyum, yük dağılımının eşit kalması için zorunludur.
Polietilen Halka ve Flanşın Doğru Montajı
Yüzey hazırlığı: Boru uçlarını tamamen temizleyin; talaş, kırık ağız veya ovalleşme olmamalı.
Halkanın yerleştirilmesi: Her halkayı boru ucuna oturtun; d3’ün boru dış çapıyla uyduğunu doğrulayın.
Flanşın boruya kaynağı: Üretici talimatlarına göre ve eksenel hizayı koruyarak kaynak yapın.
Conta seçimi: Contanın iç çapı, flanş/halka serbest geçişiyle aynı olmalı; kenar akış yoluna taşmamalı.
Cıvata-somun düzeni: Tabloda verilen adet ve ölçüyü kullanın; dişler sağlam ve akıcı olmalı.
Çapraz (yıldız) sıkma: Contaya eşit basınç için yıldız düzeninde, artan torkla çoklu geçişlerde sıkın.
Sızıntı kontrolü: İlk sızdırmazlıktan sonra sistemi kademeli olarak çalışma basıncına çıkarın ve sızıntıyı kontrol edin.
Polietilen Halka Seçimi için Profesyonel İpuçları
Tasarım basıncı: Azami çalışma basıncı ve geçici etkileri (water hammer) esas alarak PN10 ile PN16 arasında seçin.
K ve d2 uyumu: Satın almadan önce K ve d2’yi mevcut flanş çizimiyle eşleştirerek delik uyumsuzluğunu önleyin.
Kaplama kalitesi: Aşındırıcı ortamlarda (kıyı/kimyasal), sıcak daldırma galvaniz veya kalın epoksi gibi koruyucu kaplamalar tercih edin.
Sıkma torku: Cıvata sınıfına göre üretici tork tablolarını izleyin; aşırı tork, contayı kesebilir veya halkayı eğebilir.
Periyodik bakım: Birkaç basınç çevriminden sonra—özellikle belirgin sıcaklık değişimlerinde—cıvata torkunu yeniden kontrol edin.
Polietilen Halka ve Flanşın Kullanım Alanları
Kentsel ve kırsal su iletim/dağıtım hatları
Sulama şebekeleri ve atıksu transferi
Uygun conta ve kaplama seçimiyle petrol ve gaz hatları
Kimya endüstrisi ve yangın riski olan ortamlar
Yüksek korozyon riskli deniz ve kıyı uygulamaları
Yaygın Hatalar ve Çözümleri
PN’nin gerçek basınca uymaması: Erken sızıntıya yol açar; satın almadan önce basınç ve darbe hesaplarını yapın.
K değerini göz ardı etmek: Eğri sıkmaya ve gerilme yığılmasına sebep olur; PCD’yi her zaman flanş çizimiyle eşleştirin.
Uygunsuz conta: Akışkan/sıcaklıkla uyumsuz malzeme sızdırmazlığı bozar; contayı servis koşullarına göre seçin.
Eşit olmayan sıkma: Çapraz ve çok kademeli sıkma düzenine titizlikle uyun.
İran’da polietilen halka ve flanşların güvenilir tedarikçilerinden biri olan «tamam baha», çeşitli ebatlarda PN10 ve PN16 halkalar sunmaktadır. Türkiye’deki projeler için de, net teknik veriler, K-d2-T seçiminde yönlendirme ve uygun conta/çıvata teminiyle hızlı montaj, güvenilir sızdırmazlık ve uzun dönemli hat kararlılığına odaklanır.
