اتصالات پیچی پلی اتیلن

اتصالات پیچی پلی اتیلن به‌عنوان یک فناوری اتصالی بدون حرارت، امکان پیوند سریع، آب‌بند و انعطاف‌پذیر لوله‌های پلی اتیلن را فراهم می‌کنند. این اتصال با اتکا به رزوه، اورینگ و حلقه‌های فشاری، جایگزینی کارا برای فرایندهای زمان‌بر و پرهزینهٔ جوش لب به لب یا الکتروفیوژن است و برای شبکه‌های توزیع آب شهری، آبیاری تحت فشار، خطوط فاضلاب سرد و بسیاری از مدارهای صنعتی سرد تا ولرم به‌کار می‌رود.

ساختار و قطعات اصلی

یک اتصال رزوه‌ای استاندارد از پنج جزء تشکیل می‌شود: بدنه، سرپیچ (مهره)، بوشینگ مخروطی، اسپلیت رینگ نگهدارنده و اورینگ آب‌بندی. بدنه و مهره معمولاً از پلی اتیلن PE100 یا پلی‌پروپیلن تقویت‌شده با پایدارکننده های UV ساخته می‌شوند؛ بوشینگ از پلی‌استال یا نایلون مهندسی برای توزیع یکنواخت تنش، اسپلیت رینگ از استال یا فولاد روکش‌شده برای قفل مکانیکی، و اورینگ از لاستیک نیتریل – بوتادین (NBR) با سختی 70 شور. این ترکیب، اتصال را در برابر تنش‌های داخلی تا ۱۰ بار برای سایزهای ۲۰–۱۲۵ میلی‌متر (و در نسخه‌های تقویت‌شده تا ۱۶ بار) مقاوم می‌سازد.

جزء	مادهٔ پیشنهادی	نقش عملکردی	نکتهٔ کیفی
بدنه	PE100 مشکی با دودهٔ کربن	مسیر عبور سیال و جایگاه قطعات	ضخامت یکنواخت دیواره برای پایداری فشار
سرپیچ (مهره)	PP یا PE100 رنگی	اعمال پیش‌بار به مجموعه	رزوه‌های دقیق، لبه‌های بدون پلیسه
بوشینگ	POM (استال)	فشرده‌سازی یکنواخت اورینگ	زاویهٔ مخروطی مطابق استاندارد ISO 17885
اسپلیت رینگ	استال/فولاد گالوانیزه	قفل مکانیکی لوله	انعطاف کافی برای باز و بست مکرر
اورینگ	NBR 70 ShA	آب‌بندی دینامیک	مقاوم در برابر کلر آزاد و روغن‌های سبک

استانداردهای مرجع و نشان‌گذاری فشاری

پیش از عرضه، سازندگان معتبر اتصالات را طبق الزامات ISO 17885 (Performance of fittings for polyethylene piping systems) و INSO 11233 در ایران آزمون می‌کنند. حروف PN روی بدنه فشار اسمی را نشان می‌دهد: PN10 برای ۱۰ بار و PN16 برای ۱۶ بار. در پروژه‌هایی که گاهی فشار پمپ به‌صورت گذرا افزایش می‌یابد، انتخاب اتصال یک رده بالاتر (مثلاً PN16 در شبکهٔ ۸ بار) عمر مفید را افزایش می‌دهد.

مزایای فنی و اقتصادی

• نصب بدون حرارت: عدم نیاز به ژنراتور، دستگاه جوش و خنک‌کاری، هزینهٔ تجهیز کارگاه را تا ۴۰ ٪ کاهش می‌دهد.
• باز و بست چندباره: امکان جابه‌جایی خطوط موقت، تغییر چیدمان آبیاری فصلی یا جایگزینی سریع قطعات آسیب‌دیده.
• مقاومت شیمیایی ذاتی: ساختار غیرقطبی پلی اتیلن، اتصال را در مقابل اسیدهای ضعیف، نمک‌ها و فاضلاب شهری پایدار می‌کند.
• سطح داخلی هموار: زبری معادل ε≈0.007 میلی‌متر افت فشار را به حداقل می‌رساند و مصرف انرژی پمپاژ را کاهش می‌دهد.
• وزن پایین: یک اتصال زانو ۹۰° در سایز ۶۳ میلی‌متر کمتر از ۳۰۰ گرم وزن دارد؛ حمل و نصب را یک نفر انجام می‌دهد.

مقایسهٔ روش‌های اتصال متداول

ویژگی کلیدی	پیچی PE	جوشی الکتروفیوژن PE	فلزی رزوه‌ای
ابزار نصب	آچار معمولی	کوپلر و منبع برق 42 V	حدیده و نوار تفلون
سرعت راه‌اندازی	۱۰–۳۰ ثانیه	۶–۸ دقیقه	۲–۴ دقیقه
قابلیت دمونتاژ	کامل	صفر	محدود، مستعد گیرکردن
محدودهٔ سایز رایج	20–125 mm	20–630 mm	½–4 in
مقاومت خوردگی	عالی	عالی	پایین بدون پوشش
هزینهٔ سرانهٔ نصب*	۱ (مبنای مقایسه)	۲٫۳	۱٫۸

*نسبت هزینهٔ کل اتصال و نصب برای هر اتصال در پروژهٔ ۱۰۰۰ متر شبکه ۶۳ mm.

کاربردهای تخصصی

1. سامانه‌های آبیاری قطره‌ای و بارانی: انعطاف در توسعهٔ خطوط جانبی و تعویض آبپاش‌ها.
2. انشعابات آب شرب روستایی: حذف خطر زنگ‌زدگی و حفظ طعم آب.
3. مدارهای خنک‌کاری صنعتی: تحمل کل کلر آزاد تا ۵ ppm در چیلرهای مدار باز.
4. خطوط فاضلاب تحت فشار: اورینگ NBR در برابر سولفید هیدروژن پایدار است.
5. پروژه‌های موقت عمرانی: قابلیت جمع‌آوری و استفادهٔ مجدد پس از پایان کارگاه.

راهنمای انتخاب و خرید

• ملاک فشار و دما: برای آب دمای زیر ۴۰ °C از نسخهٔ استاندارد کافی است؛ در مناطق معتدل گرمسیری انتخاب اتصال با مستربچ ضد UV حیاتی است.
• چک‌لیست ظاهری: رزوهٔ مهره باید عاری از تغییر مقطع باشد؛ اورینگ باید انعطاف‌پذیر و بدون ترک مویی باشد؛ اسپلیت رینگ لق نباشد.
• کدگذاری رنگ: بدنهٔ تماماً مشکی یا مشکی با خط آبی نشان‌دهندهٔ مصرف آب شرب است؛ بدنهٔ زرد برای گاز (با استاندارد متفاوت) تولید می‌شود.
• بسته‌بندی: کارتن یا کیسهٔ پلی‌اتیلن مهر و موم شده با درج سایز، PN و شمارهٔ بچ تزریق کمک می‌کند در بازرسی انبار خطا رخ ندهد.
• قطعات یدکی: سفارش اورینگ و اسپلیت رینگ اضافه، توقف احتمالی شبکه در تعمیرات دوره‌ای را به حداقل می‌رساند.

مراحل نصب بهینه

۱. برش گونیا و پلیسه‌گیری دهانهٔ لوله؛ ۲. عبور مهره، بوشینگ و اورینگ به‌ترتیب روی لوله؛ ۳. فروبردن لوله تا ته بدنه؛ ۴. جای‌گذاری اسپلیت رینگ؛ ۵. بستن مهره با آچار ۳۰ سانتی‌متری تا محو کامل رزوه‌ها؛ ۶. تست فشار 1.3 برابر فشار کار برای ۳۰ دقیقه. در صورت نشتی، ابتدا سفت‌کاری مجدد، سپس کنترل سلامت اورینگ توصیه می‌شود.

نگهداری و طول عمر

در خطوط مدفون، فقط بازرسی چشمی دوره‌ای منهول‌ها و فشارسنجی سالانه کافی است. در خطوط روکار، پوشش ضد UV یا عایق فوم پیشنهاد می‌شود تا تابش مستقیم خورشید در اقلیم گرم، خواص مکانیکی اتصال را در درازمدت کاهش ندهد. اورینگ‌ها معمولاً پس از ۱۲–۱۵ سال در معرض کلر آزاد یا آب‌های سخت نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.

نقش اتصالات پیچی در کاهش هزینهٔ چرخهٔ عمر

در مقایسه با جوش الکتروفیوژن، حذف برق سه‌فاز سیار، کوپلرهای خاص و نیروی متخصص دستمزد بالا، هزینهٔ CAPEX را تقریباً ۳۵ ٪ پایین می‌آورد. همچنین قابلیت دمونتاژ باعث می‌شود شبکه‌های موقت (مانند آبیاری پیمان‌کاری یک‌ساله) پس از خاتمهٔ پروژه به‌صورت سرمایهٔ قابل بازیابی در پروژهٔ بعدی استفاده شوند؛ این ویژگی OPEX کل سیستم را در دورهٔ پنج‌ساله متوالی تا ۲۶ ٪ کاهش داده است.

فروشگاه تخصصی تمام بها به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان رسمی اتصالات پیچی پلی‌اتیلن برندهای معتبر داخلی، با موجودی کامل سایزهای ۲۰ تا ۱۲۵ میلی‌متر و کلاس‌های فشاری PN10 و PN16، امکان تحویل فوری را در سراسر کشور فراهم کرده و کارشناسان آن مشاورهٔ فنی رایگان برای انتخاب صحیح سایز، فشار و تجهیزات جانبی نظیر اورینگ یدکی در اختیار مجریان پروژه می‌گذارند؛ هرچند این فروشگاه تنها مرجع عرضهٔ محصولات یادشده نیست و مشتریان می‌توانند برای مقایسهٔ قیمت و خدمات، سایر عرضه‌کنندگان را نیز بررسی کنند.